ETREX VISTA / LEGEND (behalve kompas en barometer)

overzicht functies

6 schermen mogelijkheden (bovenin Linker muisklik enter)

1 Navigation Navigatie
Sight ’n go kies de richting waar je naar toe wilt en start
navigatie
Stop navigation beeindig navigatie
Course pointer koerswijzer
Big numbers cijfers op groot zetten
Restore defaults standaard instellingen herstellen
Satelliet nummers Ook vanaf 33 indien waas ingeschakeld is
2 Map Kaart
Pan map schuiven met de kaart
Stop navigation beeindig navigatie

Show nav. status reistijd km boven in de kaart

Hide nav. status reistijd, km van de kaart verwijderen
Show datafields 2 hokjes onderin met navigatie data op de kaart
( Zie navigatiedata)
Hide datafields deze 2 hokjes weer van de kaart verwijderen
Setup map kaart instellingen; locaties,waypoints,
straatnaam, land vermelding
Measure distance afstand meten tussen punten op de kaart
(beeindig; knop rechts boven; pageknop)
Restore defaults standaard kaart instellingen herstellen

3 Satelite satelietontvangst
with gps on /out apparaat wel of geen verbinding met satelieten
laten maken
north up noorden vastzetten boven in de cirkel of
bewegend in de richting
new location nieuwe locatie automatisch of gebruik kaart
(waar zitten we)
show GPS elevation hoogte van de gps

4 Altimeter Hoogtemeter
Plot over time x-coordinaat in 10 min y-coordinaat in meters
hoogte
Plot over distance x-coordinaat in 500 meter y-coordinaat in
meters hoogte
View pressure plot luchtdruk x in 12 uur en y in milibar, totaal en
hoogte, calibreer
Zoom ranges schaal vergroten verkleinen
View points bekijk punten
Reset tripgegevens,afstandsmeter,max.snelheid,hoogte
terugstellen,max hoog, Wis; tracklog,
opgeslagen tracks,alle waypoints,alle routes
Calibrate altimeter hoogtemeter calibreren / ijken op de satelieten
Restore defaults standaard instellingen herstellen
Opties in de kolom links en rechts onder in
het hoogtemeterscherm

Ambient pressure lokale luchtdruk zonder callibratie

Average ascent gemiddelde stijging
Average desent gemiddelde daling
Barometer pressure luchtdruk na callibratie
Elevation hoogte onder of boven de zeespiegel
Gilde ratio glijhoek
Gilde ratio dest glijhoek bestemming
Max ascent maximale stijging
Max descent maximale daling
Max elevation maximale hoogte
Min elevation minimale hoogte
Total ascent totale stijging
Total descent totale daling
Vertical speed verticale snelheid
Vertical speed dest verticale snelheid naar bestemming

5 Tripcomputer Tripcomputer Reisgegevens

Reset (boven linker muisklik) alle opties op nul zetten
Big numbers grote cijfers; 4 data kleine cijfers; 8 data
Restore defaults standaard instellingen herstellen; die zijn van
boven naar onder tripteller, tijd beweging, tijd
stilstand, afstandteller, snelheid, max. snelheid,
gemiddelde beweging, totaal gemiddeld

Alle kolommen op de tripcomputer en

onder aan het navigatiescherm hebben de
volgende opties; (kolom, enter)
Bearing de richting vanaf het punt waar je nu staat naar
de bestemming
Course de richting van het beginpunt naar de
bestemming
Current destination het waypoint op je route waar je naar toegaat
Current distance de resterende afstand naar dat waypoint
Current eta geschatte tijd van aankomst op het volgende
waypoint
Current ete geschatte tijd die nog nodig om op het volgende
waypoint te komen
Elevation hoogte boven of onder het zeepeil
Final destination uiteindelijk bestemming; het laatste waypoint
Final distance totale afstand
Final eta geschatte tijdstip waarop je het laatste waypoint
bereikt
Final ete geschatte tijd nodig om het laatste waypoint te
halen
Gps accuracy gps nauwkeurigheid
Gilde ratio glijhoek
Gilde ratio dest glijhoek naar bestemming
Heading de richting waarin je gaat
Location (lat/lon) locatie
Location (selected) uitgekozen locatie lat/lon op de kaart
Max speed hoogst behaalde snelheid
Moving avg speed gemiddelde snelheid in beweging
Odometer afstandteller
Off course de afstand links of rechts uit de goede richting
Overall avg speed totale gemiddelde snelheid
Pointer wijzer
Speed snelheid
Sunrise zonsopkomst
Sunset zonsondergang
Time of day de tijd
To course de compasrichting die je moet gaan om weer op
de goede koers te komen
Trip odometer afstandsteller
Trip time moving tijd in beweging
Trip time stopped tijd stilstand
Trip time totaal totale reistijd
Turn draai links of rechts om in de goede richting te
komen naar het volgende waypoint
Velocity made good snelheid richting de bestemming
Vertical speed verticale snelheid
Vertical speed destination verticale snelheid naar bestemming

6 Main Menu Hoofdmenu

boven linker muisklik enter; eigenaar gegevens; naam adres enz

Mark Waypoint coordinaten maken en veranderen,

met optie naar kaart en navigatie
map Kaart cursor verschuiven distance and bearing
Enter; lijn, 2 lijnen 3 hoekmeting
Opties waypoint Linker muisklik enter
Add to favorites Toevoegen aan favorieten
Add to route Toevoegen aan route
View sun and moon Bekijk zon en maanstand
View hunt and fish Bekijk viscalculator
Delete waypoint Wis waypoint
Find bestaande waypoints, adressen, locaties,
favorieten, steden kruispunten
-Selecteren met optie naar kaart en
(Boven linkermuisklik enter) navigatie
Find nearest -Dichtst bij zijnde waypoints zoeken
Delete all / by symbol -Alle waypoints wissen / wissen op
symbool
Waypoint enter (Mark) opties linker Muisklik enter
Add to favorites Toevoegen aan favorieten
Add to route Aan een route toevoegen
 Project waypoint Nieuw punt met distance & bearing maken
View sun and moon Bekijk zon en maan stand
View hunt and fish Bekijk viscalculator
Reposition here Herplaats hier
Delete waypoint Wis waypoint
Route Bestaande routes selecteren met optie naar
Map & navigate route op de kaart en navigeren via wijzer
Boven linker muisklik enter; Route setup Route instelling auto naar volgende waypoint
Delete all routes Alle routes wissen

opties bij een route geselecteerd (linker muisklik enter)

Remove all verwijder alle waypoints van deze route
Reverse route route omkeren om terug te navigeren

Copy route route kopieren

Delete Verwijder deze route
Route area route gebied in ha
Restore defaults standaard instellingen herstellen

Waypoint in route geselecteerd Enter opties

review naar Mark voor eventuele veranderingen
insert Waypoints,favorites, points interest invoegen
remove Waypoint verwijderen uit de route
change Waypoint verwisselen voor een ander
move Waypoint schuiven in route met stick ▼▲

kolommen opties
Distance to point afstand tot voorliggend punt
Eta to point geschatte tijd van aankomst bij voorliggend
punt
Ete to point geschatte tijd nodig om bij het voorliggend punt
te komen
Leg course richting van dit deel van de route
Leg distance afstand afgelegd van dit deel van de route
Leg time tijd gebruikt om dit deel van de route af te
leggen
Pointer wijzer
Sunrise at point zonsopkomst bij punt
Sunset at point zonsondergang bij punt

Track afgelegde weg; route waarlangs je gegaan bent

Boven linker muisklik enter; Alles wissen
tracklog instellen
Aan / uit af te leggen weg bewaren of niet; bij uit geen
trackback !!!
Save Bewaren - toon op kaart
- Trackback terug naar beginpunt of
eindpunt via dezelfde weg
- wissen
Setup Basis instellingen
Time tijd enter linker muisklik Default restore herstel basisinstellingen
Time format 12/24
Time zone Paris , Tokyo , US enz
Utc offset Utc tijdverschil
Daylight saving time Zomertijd; ja,nee,auto

Units eenheden enter Default restore herstel basisinstellingen

linkermuisklik
Position format ;coördinaat Hddd.mm.mmm, dutch grid enz
Map datum :kaartinstel. Wgs 84 enz
Distance/speed ;afstand/snelh Metrisch yards , nautisch enz
Elevation ; hoogte Meters, feet
Vertical speed ;vert.snelheid M/min, ft/min, m/sec
Depth ;diepte Nautisch, metrisch, statu.
Pressure ;druk Millibars, inch

Display beeld enter linkermuisklik Default restore herstel basisinstellingen

Backlight verlichting Aan, 15s,30s,1min,2min
Contrast Van licht naar donker

Heading koers enter Default restore herstel basisinstellingen

linkermuisklik
Display; weergave
North reference; het noorden
Auto compasswitch
Compass heading when
Graden,windstreek, mils
True, magnetisch, grid, gebruiker
Gebruik gps info boven 16 km/u instelbaar
Gebruik kompaskoers zodra onder 16km/u
instelbaar

Interface communicatiestandaard Enter linkermuisklik

Default restore herstel standaardinstellingen
Serieel data formaat Garmin met mapsource, easy gps enz.
Nmea in/nmea out bij ander programma zoals
Basis gps bijvoorbeeld alturion

Systeem enter linkermuisklik Restore default standaardinstellingen

Software versie en unit identificatienummer
Gps Aan/uit batterijspaarstand, demomodus
Waas In /uit geschakeld (zie beneden)
Language ; taal Nederlands, engels, frans enz
Compas Aan / uit
Batterij Soort
Elevationmeter callibration Auto aan / uit
memory Geheugengebruik voor routes, waypoints, tracks
Peil en Ga met het kompasscherm sign and go
KOMPAS / NAVIGATIE scherm

zonder navigatie opdracht met navigatie opdracht

“ga naar” “ga naar”

peil en ga

Peil en Ga is grijs omdat reeds een navigatieopdracht actief is. Een tweede opdracht om dan
te navigeren kan daardoor niet. Er dient eerst navigatie beëindigd te worden.
Met gevolg dat de opties “ beëindig navigatie zwart en “herbereken” daardoor aanwezig
zijn.
Na beëindiging kan men de navigatie hervatten;

Hierbij stel je eigelijk alleen een richting vast waar je naar toe wilt.
Bijvoorbeeld omdat je in de verte een object ziet, maar er via allerlei omwegen naar toe zult
moeten zonder de afstand en coördinaten te kennen.
Met “peil en ga” wordt daardoor de koers vast gehouden richting het doel.
 enter

Met projecteer waypoint bestaat de mogelijk door een afstand in te schatten en deze in te
vullen de mogelijk om van het doel een waypoint te creëren waarvan ik hier de schatting op
900 meter heb gezet bij de peiling van 201 graden.
De positie is veranderd van n 52 01 441 e 005 10 195 naar n 52 00 989 e 005 09 908

En waypoint 4 is zichtbaar op de kaart.; projectie in variaties instelbaar (mi ft yd km m nm)

via de kaart of via het KOMPAS (page)

 enter
d.w.z wat je in de aanwezige datavelden wilt hebben staan.

De opties zijn gelijk aan die van de tripcomputerbeelden.

standaard is ; Snelheid, Afstand tot volgend waypoint ETA bij bestemming en ETE tot
volgend waypoint.

Het ijken van het Kompas op de satellieten

enter
enter een nauwkeurig klusje

HOOGTEMETER scherm

Plat over afstand

 menu opties enter

plat over tijd

menuopties
 Barometer

enter (hij staat net aan)

lokale luchtdruk

enter
enter
 enter
met de rocker is de schaal te veranderen

enter
opties; voor beide

enter alle waardes op nul zetten

gereed voor nieuwe meting.

enter
 enter enter

kalibratie alleen mogelijk

indien hoogte of luchtdruk bekend.
 standaardscherm

enter

Weervoorspelling met de barometer

Zowel binnen als buiten te gebruiken, behalve in drukcabines zoals een passagier
vliegtuig.

Zorg eerst voor een juiste kalibratie (zie beschrijving daarvoor hierboven). Kalibreer
met de correcte hoogte die je kunt vinden op http://www.3w.nl/hoogtetool/hoogte.php

Aanvulling op fase 14 ; instellen hoogtemeter(Alleen mogelijk vanaf

firmware versie 3.60)
hoofdmenu / instellen / hoogtemeter

enter
Kies “vaste hoogte” als de GPS op dezelfde locatie blijft (thuis,
camping, etc). Indien je gaat bewegen zet dan op variabele hoogte.
Eventueel laten staan op variabele hoogte kan ook maar is minder
nauwkeurig.
Kies “Altijd opslaan” en dan enter

Nu blijft de barometer elk kwartier meten ook indien de GPS uitstaat. (dat
kost natuurlijk wat batterijencapaciteit maar zal niet noemenswaardig zijn

Zorg dat in het hoogtemetermenu de keuze plot barometer is gekozen (zie

een aantal pagina’s hierboven).

Kies bij datavelden barometer en eventueel de hoogte. Verder zijn er geen

velden interessant in deze modus.

Controleer of de barometerstand klopt op Weeronline.nl

De hoofdregels: (bij een windrichting tussen noord-west en zuid-west)

bron: http://barometer.meteopagina.net/

Indien de luchtdruk BOVEN DE GRENS (1013 hPa) (Hoge druk): Is de kans op veel neerslag
klein.

• STIJGEND = KANS OP ZON. Hoe steiler de lijn en hoger de luchtdruk, des te groter is de
kans op zonnig weer. (Stijgend boven 1023 hPa geeft grote kans op mooi weer).
• DALEND = BEWOLKT of TOENEMENDE BEWOLKING. Hoe steiler de lijn en lager de
luchtdruk, des te groter is de kans op bewolking. (Dalend onder 1023 hPa geeft grote kans op
bewolking en soms ook neerslag bij veelal een zuid-westen wind).
• VLAK = RUSTIG WEER. Hoe hoger de luchtdruk, des te meer kans op zon. (Boven 1023 hPa
geeft grote kans op zon).

Kijk van links naar rechts

Kans op helder weer/zon toenemende bewolking rustig weer

luchtdruk is terug te zien over tijd door de rocker naar links te bewegen rechts onderin bij de
cross hair en datum tijd

lokale luchtdruk is de actuele luchtdruk

(helder weer omdat hij ‘s nachts ook te gebruiken is maar ’s nachts de zon niet schijnt?)

Indien de luchtdruk ONDER DE GRENS (1013 hPa) (Lage druk): Is de kans op bewolking en
neerslag groot.

• STIJGEND = OPKLAREND. Hoe steiler de lijn en hoger de luchtdruk, des te groter is de kans
op opklaringen. (Boven 1003 hPa geeft een grote kans op opklaringen).
• DALEND = KANS OP NEERSLAG. Hoe steiler de lijn en lager de luchtdruk, des te groter is
de kans op neerslag en wind.
• VLAK = BEWOLKT WEER. Hoe lager de luchtdruk, des te meer kans op neerslag. (Onder
1003 hPa geeft grote kans op bewolking met neerslag).

Kans op opklaring Kans op neerslag en wind regenwolken in aantocht

Het verdient aanbeveling te controleren hoe de barometer reageert in lokale omstandigheden,

zodat een voor u herkenbaar beeld ontstaat tussen weergave van de barometer en weerbeeld.

Afwijkingen:
• Bij een luchtstroming uit oostelijke richtingen zal meest droge lucht worden aangevoerd
waardoor de eventuele bewolking- en neerslagkans aanzienlijk kleiner zal zijn dan bij een
wind uit het westen.
• Vooral in het voorjaar en het begin van de zomer is bij een stijgende luchtdruk en een wind
uit westelijke richtingen de zonkans langs de westkust aanzienlijk groter dan landinwaarts.
• Over het algemeen is langs de westkust de bewolking- en neerslag-kans groter dan
landinwaarts indien de zeewatertemperatuur hoger of gelijk is aan de maximale
dagtemperatuur aan de kust.
• De verschillen t.o.v. eerdere luchtdruk-verwachtingen zijn veelal duidelijk zichtbaar in de
grafiek. Hoe groter deze onderlinge verschillen, hoe minder betrouwbaar de verwachtingen
zullen zijn. Hiermee zijn de "missers" van weermannen/vouwen achteraf te verklaren.

Met de schaalindeling kan je de afleesbaarheid verbeteren. Druk

éénmaal op de rocker pijl naar boven ↑. Daarna is de schaal in te stellen
met de pijlen. Druk op enter indien klaar.

Enter

Hierboven is de schaal horizontaal over 12 uur. Dat betekend dat de

schermbreedte 12 uur beslaat en dus één vakje 3 uur. De verticale as
beslaat 54,40 millibar over de schermhoogte en dus 13,6 per vakje.
 Enter

Hierboven is de schaal naar minder uur (3 uur totale breedte) en minder

millibar (6,80 totale hoogte) gezet. Daardoor wordt de trend (stijgend)
beter zichtbaar.

Batterijen; 2 batterijen van 1,5 volt (3 volt ) of 2 accu’s 1,2 volt (2,4 volt) 1800mh (Aldi)
geven allebei een aanvang belaste spanning van rond de 2,8 volt. Nagenoeg geen verschil.
Na verloop van tijd 2,4 volt.
De voorkeur gaat uit naar de accu’s van 1,2 volt. Neem altijd reserve mee.

Scherm en dataveld voorbeelden

bewaren
Na zelf aan de slag geweest te zijn met deze materie wilt u mogelijk uw favoriete scherm met
instellingen net zo afdrukken als in deze voorbeelden;
G7towin; gps / commands / get & show display Bitmap

vervolgens gps / copy bitmap to clipboard.

vervolgens plakken in word.

Etrex Vista TESTEN

Diagnosescherm
Vista aanzetten
Tripcomputerscherm oproepen en zoom in zoom out een paar maal om de beurt indrukken
tot diagnosescherm verschijnt.
Hier staan foutmeldingen
Boven linker muisklik reset mogelijkheid.
Overzicht testfuncties
Vista staat uit.
Joystick ingedrukt houden en vervolgens het apparaat aanzetten; overzichtsscherm met
softwareversie enz
-Knoppen 1 voor 1 indrukken ; onder verschijnen zwarte stippen bij goede werking
-joystickfuncties gebruiken; eveneens zwarte stippen
-Page knop in stappen indrukken; kruis, grijs, lopend vlak van licht naar donker uit het
midden
-verlichting aanzetten

na test apparaat uitzetten.

WAAS satelieten (Volgens hier onder Ken Bessler moet op de Vista e.d. een
Masterreset worden uitgevoerd alvorens WAAS voor het eerst te gebruiken. Hetzelfde
effect heeft een software update en dat verdiend in gewone omstandigheden de voorkeur.

Here is the PRN/Satellite ID information for WAAS and EGNOS:

Inmarsat PRN Garmin Satellite ID
AOR-E 120 33
AOR-W 122 35
Artemis 124 ?
IOR 131 44
POR 134 47

The following PRNs have been allocated to the MSAS system:

Satellite PRN Garmin Satellite ID

MTSAT-1 129 42
MTSAT-2 137 50
Attentie een master-reset is alleen zinvol als het niet mogelijk is om de gps
een software update te geven via de site. Na een update is er gereset.

MASTERRESET

A. If an incorrect date is displayed, performing the master reset described below will correct the problem. Note: The
incorrect date displayed on these units does not affect navigation. Als de datum niet correct wordt weergegeven helpt
een master reset

Master Reset

Warning: The Master Reset sequence will delete all routes, user waypoints, and tracks from memory. Hierdoor worden
alle routes, waypoints, tracks en instellingen verwijderd.

Please refer to this diagram when completing these steps:

NEDERLANDS; GPS moet uit staan; de knoppen Find,

Page en de Clickstik/joystick moeten alle drie tegelijk worden ingedrukt en vervolgens tegelijk de power (aan/uit)
worden ingedrukt.

ENGELS

1. With power off, press and hold FIND, PAGE and Click Stick, and then press POWER.
2. Release all four buttons after 5-10 seconds when the welcome page is displayed
3. All memory is now clear.
4. Place the unit outside with a clear view of the sky until satellites are acquired (The unit will display "3D GPS
Location.")

Bevestig het juiste jaartal.

Confirm that the Year is displayed correctly on the Menu page after satellite acquisition. Date and time will be displayed
in UTC (Universal Time Coordinated) and usually will not match local time until the Time Zone is configured in Setup.

PREVENTIE AFWIJKINGEN
Prevention ;
In plaats van een Masterreset
Het probleem van het verkeerde jaartal doet zich voor als de GPS langdurig zonder batterijen is op geslagen.

UPDATE DE LAATSTE SOFTWARE op WWW.GARMIN.COM

This problem may recur if the eTrex Venture, eTrex Legend, or eTrex Vista is stored without batteries. Recurrence can
be prevented with an update to the latest software. Software updates are available for free download for the eTrex
Venture, eTrex Legend, and eTrex Vista.

Example of a Garmin Vista Unit Acquiring WAAS for the First Time
Return to GPS General Information Home Page
(15 Jan. 2002) Jack Yeazel

Ken Bessler provided these URLs that are the procedures and
issues associated with a Master Reset:
http://www.garmin.com/support/faqs/faq.jsp?faq=60
http://www.garmin.com/support/faqs/faq.jsp?faq=9

Het kan even duren voordat het lukt om alle knoppen tegelijk ingedrukt te houden.

Na de reset en een software update van de Vista staat de Waas instelling standaard op
uitgeschakeld. Deze moet worden ingeschakeld met hoofd menu / instellingen/ systeem.. In
verband met de benodigde tijd moet de batterij spaarstand uit.

Plaatje 4 het zoeken naar Waas Geo sats duurde min 10 minuten. Dit is zichtbaar als de
nummers onderin op het satelietscherm groter zijn dan 32. (garmin sat. ID)

It took about ten tries, but I finally got all those buttons pushed
at the same time! (One must hold them all in for about 10
seconds). Below, geosynchronous WAAS satellites are referred to
as Geo Sats.
 ... ... ...

...
1 2 3 4

After the Master Reset of the Vista (1), WAAS is disabled, so I

Enabled it (and Battery Save must be OFF). With the unit under
some trees, it took only about two minutes to gain position lock
(2). It still was searching for GPS Sats after position lock (3).
Apparently the GPS Sat being searched is at the 12:00 o'clock
position. But it took about 10 minutes before it began to search
for WAAS Geo Sats (4). You'll know it's searching when you see
two Sats at the bottom of the satellite page with PRN numbers
greater than 32 (4) thru (7).
 ... ... ...

De laatste 2 getallen rechtsonderin zijn voor de WAAS satelieten 33 t/m 51 omdat er naar
twee tegelijk gezocht wordt, gedurende 2 minuten ongeveer. Ieder nieuw nummer duurt
ongeveer een minuut. Alle 19 WAAS satelieten neemt ongeveer 20 minuten in beslag.

The unit will reserve the two sats to the right for these PRN
numbers, 33 thru 51, as it
searches for them -two at a time. It looks for each Sat for about
two minutes, thus you see a new number once a minute. The 19-
possible WAAS PRN codes then take about 20 minutes to cycle
through. In these tests, Sat #35 was detected on the second
cycle (8).
 ... ... ...

9 10 11 12

It seems that the highest Geo Sat number being searched is

displayed at the 12:00 position. Once #35 was detected, it was
locked into the 12th sat position and the 11th position continued
to search for the other Geo Sats up through sat #51. It's
interesting that Geo Sat #35 started to give differential
corrections to the other GPS Sats, even though it had not locked
on, and wasn't displayed in the sky-position graphics (10).

Once #35 was locked on (11&12), it was correctly displayed at an

elevation of about 29° to the south-east, and no more Sats were
searched or shown at the 12:00 position. At which point the unit
had downloaded almanacs of all the WAAS geo sats from Sat
#35. From the downloaded Geo satellite almanacs, it concluded
that only #35 was visible from this location, thus freeing up the
11th sat position for regular GPS Sats -or another Geo Sat. The
only other Geo Sat visible in the US is #47, but not at this
location. Even though #47 was never detected, its almanac is
included in the #35 transmission. The whole operation took about
30 minutes, but could take up to an hour under difficult
conditions.

The Accuracy numbers don't represent actual accuracy, because

the test was done under trees, and also it looks like the installed
MetroGuide map prevents an Accuracy number less than about 20
feet. Upon taking the unit to a surveyed spot, a short run
indicated that it was accurate to within 3m 95% of the time. Thus
a loss of calibrations due to the master reset wasn't indicated.

Na de waasinstelling was de nauwkeurigheid binnen 3m voor 95% van de tijd.

Some other interesting WAAS information sites are:

http://gpsinformation.net/waasgps.htm
and http://www.gpsinformation.org/dale/dgps.htm

Jack Yeazel

What about RF sensitivity and use under tree cover?

We noticed in comparative testing that our test LEGEND unit seemed to be somewhat
less sensitive than some other Garmin receivers, because the Legend and Vista have
smaller antennas than say the GPSmap 76(S) and G-V with which we compared.
Perhaps Garmin has further improved the noise figure in the newest receivers.
Experiments under tree cover show all the eTrex models to have more reception
problems than other Garmin receivers. Data scatter due to trees is about the same.

GARMIN eTrex Vista GPS Pictures

I knew you were wondering, "What's inside?" Here is what's inside. Pictures above show
plastic case, main board and an add-on board that attaches to the main one. This extra board
contains magnetic and barometric sensors with their dedicated ADC. Can you figure out the
rest?
Home
Leo Bodnar, (c)2003
Cirkels en lijnen
/in de Vista en Legend
/in Mapsource
/in Ozi Explorer
Het rekenen voor snijpunten van cirkels en lijnen werkt alleen als je de coordinaten in getallen
van het decimalen stelsel zet.
De GPS, Mapsource en Ozi explorer bieden andere mogelijkheden

Puntje praktisch.
MAPSOURCE
Cirkels kan je maken in mapsource met een waypoint als middenpunt door bij het waypoint
naar waypointporperties te gaan; dan krijg je een window waarin proximity staat; het vinkje
haal je weg en je vult een gewenste afstand in voor de straal. Show on map en ok
Ozi-explorer; waypointproperties (rechtermuisklik) ook met geluid indien men binnen de cirkel
komt.
Lijnen en driehoeken kan je maken door de waypoints eerst in te voeren of op te zoeken en te
plaatsen en i.p.v. (European) metroguide (bakje bovenin) -no map- te nemen. Neem je
metroguide dan gaat de route over wegen en krijg je geen rechte lijn.
Vervolgens ga je naar edit; new route en neemt twee waypoints waar tussen je een lijn wilt
hebben en je maakt rechte lijnen tussen de gewenste waypoints.
Daarna kan je weer terug naar metroguide en de rechte lijnen blijven staan.
Ozi Explorer heeft mogelijkheid lijnen te trekken tussen waypoints op de kaart.

Op snijpunten kan je als al eerder vermeld max uitzoomen en je zet op die plaats een nieuw
waypoint neer.

Het is minder exact als berekenen, maar je komt er mee weg.

VISTA[/b[B]]/ Legend
Een Vista heeft geen proximity, dus een cirkel wordt wat lastig. Draaien met distance and bearing
d.w.z.
project waypoint zou met heeeeeeeeeel veel punten kunnen en er vervolgens een route tussen
deze punten leggen; als je tijd hebt kan een hoop. maar onder gewone omstandigheden af te
raden.

Lijnen trekken in een vista die zichtbaar blijven staan ? Kan dat? Ja, dat kan

Kaart/ optie verschuif kaart/ schuif naar een plaats op de kaart maak met enter waypoints (je
kunt ook reeds bestaande waypoints gebruiken) via Page knop terug naar kaart
Ga naar hoofdmenu route maak een route; je krijgt nu een empty route
Ga naar waypoints / klik een van die waypoints aan / optie voeg toe aan route/ neem empty
herhaal dit met je tweede punt, nodig voor de lijn; de emptyroute krijgt nu de naam van de 2
waypoints 001, 002,003

Plaatjes via G7ToWin gps, commands, Get and show Display Bitmap vervolgens GPS, copy Bitmap
to clipboard via Word plakken
Naar route, selecteer route 001/001 voor de driehoek bestaande uit de lijnen 001/002 002/003
003/001, vervolgens kaart in het routeveld
Vervolgens ga je naar route op het hoofdmenu neem de route tussen de twee waypoints,
vervolgens ga je in het routescherm van deze route naar de optie kaart en vervolgens staat er
een rechte lijn tussen deze twee waypoints; Zo kan je meerdere lijnen maken en een snijpunt
construeren dat je effectief benoemd door er met mark of enter in schuifbare kaart een waypoint
van te maken.

de handicap van het maken van een route met een vista zonder behulp van mapsource is ineens
een voordeel.; namelijk dat een route een rechte lijn tussen 2 waypoints is als je een route maakt
met je vista. i.p.v op je pc en deze laadt naar je vista, welke netjes over een weg loopt via
tussenliggende waypoints.

Toevoeging routes; navigatie aanwijzingen

Met het gebruik van metroguide als detailkaart is het mogelijk indien een route gemaakt is op
de pc van punt a naar punt b om deze met de optie recaculate route in metroguide over de
weg te laten gaan i.p.v. als rechte lijn van punt a naar b en deze als zodanig te laden naar
de etrex ; met afstanden en gebroken pijlen zal op het navigatiescherm de weg gewezen
worden

Stel vooraf bij Edit / preferences de Routing in;

mocht sprake zijn van bijvoorbeeld een fietsbrug

waar city select deze bij de car/ motorcycle niet zou

kiezen.
Je weet maar nooit.

↓ route tool gebruiken

we beginnen aan de voor het voorbeeld roze
gemaakte route bij punt 1 in Breukelen
en gaan zo verder tot het laatste punt
door steeds punten te plaatsen met een linker
muisklik op de weg.

Plaats de punten steeds voorbij de hoek of bocht

de punten worden automatisch over de weg
verbonden (geel) ook de kronkels e.d. worden daar
in meegenomen zodra het volgende punt geplaatst is.

Deze manier van een Route maken kan men

vergelijken met het maken een track.

Men zet wel punten, maar het zijn geen waypoints

die men onder “Waypoints” kan terug vinden.

Foutje gemaakt of willen veranderen?

Deze punten uit de “route tool” zijn aan te passen of

te veranderen;
Klik de “route” blauw ; linker muisklik

-rechter muis klik;

.met delete route in zijn geheel verwijderen

.via route properties aanpassen
Vervolgens kan men de route properties bewerken

Via Find; een adres punt invoegen in de route

of met “insert waypoint” een waypoint uit de lijst
met waypoints

Na een rechter muis klik op het blauw gemaakte

routepunt;

Bewerken; cut, copy, delete, move up / down en

Met edit in de Point properties

Na een wijziging / ok zal automatisch een recalculate

route plaatsvinden.

Tot zover alle mogelijke bewerkingen op de

routetoolpunten.

De Route is nu klaar en kan naar de gps.

Een Route maken met waypoints

d.w.z. men plaatst met het waypointsymbool

ingedrukt met de linker muis klik waypoints op de
kaart,

welke via Edit / New Route tot een route worden

gemaakt.

Via Insert Waypoint komt men in de

waypointdatabase die men even daarvoor heeft
gemaakt.
eventueel adressen invoegen via Find
points of interest;
Via Recalculate
worden de punten tot een route gemaakt volgens de
preferenties en is zichtbaar op de pc hoe de route
loopt.

Wat zijn nu de verschillen tussen het “routing tool”

en de “route gemaakt met waypoints” om een keuze
te maken welk instrument men neemt om zelf een
route samen te stellen?

Het Routingtool is sneller maar de punten zijn

“eenvoudiger”

- waypoints staan in een onafhankelijke database

en zijn overal inzetbaar ook in een route tool route.
Route tool punten kunnen uitsluitend in die route
gebruikt worden waar ze gemaakt zijn
- waypoints hebben meer variatie; punt, adres,
point of interest , hoewel dit ook kan bij
routingpunten.

De verschillen in de GPS tussen deze routetypes;

Qua Navigatieaanwijzingen, kaart, kompas,

routeberekening werkt de “Routetool-route”
hetzelfde als de “Waypoint –route”

In de gps kan je de eigenschappen van een route-

tool punt niet wijzigen, maar wel vervangen voor
een waypoint. In principe is dat dezelfde
bewerking.
In een Waypoint route kan je de waypoint
eigenschappen zelf veranderen en dat is met name
van belang als je die mogelijkheid wilt hebben
voor alle waypoints.

enter
zoals het symbool, een notitie, de positie, hoogte,
diepte.

en via menu
 Voor een route waar alleen de af te leggen weg
belangrijk is, werkt de “route-tool route” het
snelst, is er meer diepgang nodig met betrekking
tot de punten zelf dan is de “waypoint route” meer
gewenst.

In OZIEXPLORER tracks aanmaken

Dit kan wel met Oziexplorer en zo de tracks laden naar de Vista / Legend

Oziexplorer opstarten / load map /

. track ---- manually create track points

via het klikken met de muis ontstaat een aansluitend tracklog

Met iedere klik op de kaart wordt een aansluiting gemaakt met het vorige punt

De rode lijnen om de percelen zijn zo gemaakt evenals de andere twee rode lijnen naar
andere trackpunten

Met alt t krijgt men de trackcontrol;

bovenin zijn diverse bewerkingen met de trackpunten mogelijk.

Het laden van kaarten in de Garmin vista

Start Mapsource op;

1) Zorg dat het gele kaartsymbool is aangeklikt (links naast de cm)

2) European metroguide moet midden boven de kaart staan
3) waar de km groter worden gemaakt, wordt minder detail zichtbaar en dus meer land en
kaartdelen

1 2 3 4
⇓ ⇓ ⇓ ⇓

4) Het meest simpele om te doen is een plaats op te zoek in de provence waar u naar toe
gaat ; klik het zwarte verrekijkertje aan en vul het in (Je wilt een vacantiegebied
laden, maar het thuisland kan ook zo)
Zodra dat klopt verschijnt het hierboven in Places.

U kunt dan rechts “Make waypoint” aanklikken en er een waypoint van maken.
Het waypoint komt dan links in de lijst met waypoints te staan.
Vervolgens rechtermuisklik op het waypoint aan de linkerkant

Er verschijnt een grijsvlakje met daarop; “show selected waypoint on map”

Het waypoint licht geel op op de kaart.

Ga nu terug naar 3) waar u de km heeft insteld en maak de km zodanig kleiner dat u die
mappen ziet die u eventueel wilt laden vb 70 km

Als u met de muis over de kaart beweegt dan ziet de gele rechthoeken schuiven van de
kaartdelen
Alle kaartdelen die u vervolgens roze maakt door ze aan te klikken kunnen worden
geladen

5
⇓ gps symbool met pijl NAAR de gps = gps laden
Als u de etrex Vista met de seriele kabel aan de computer hebt verbonden en de gps AAN
heeft staan kunt door op het symbool gps laden te klikken

De ROZE kaartdelen laden naar de gps;

U krijgt een grijsvlak met daar op save to gps (zorg dat het vlakje “Maps” staat
aangevinkt)

Na het drukken op save worden de kaartdelen overgezonden.

Heeft u meer dan 24mb kaartdelen ROZE geklikt dan zal het programma zeggen dat de
data groter zijn dan 56mb en u minder kaarten ROZE moet maken..
Zie onderaan mapsource voor deze tekst.
Er zal worden aangeven hoeveel mb kaarten roze zijn bij verzending.

Het laden neemt al gauw 20 minuten tot een halfuur in beslag. Met de seriële aansluiting.

Met het laden van de nieuwe kaarten worden de oude overschreven.

ATTENTIE
Zodra u klaar bent ; haal mapsourse van het “gele kaartsymbool af” 1) en klik de pijl
aan.
 Dit om te VOORKOMEN als u straks routes gaat laden OPNIEUW UW KAARTEN
OVERSCHRIJFT

Waypoint categorien maken;

Benoem eerst de categorie in; Edit / preferences / Waypoint categories

Je kunt hier op 2 manieren mee werken;

-iedere waypoint in een bepaalde categorie stoppen tijdens het benoemen van de
eigenschappen, de gebruikelijke procedure met edit waypoint
-je kunt in 1 keer hele bestanden in 1 categorie plaatsen

toepassen ok

Vanuit de positie dat je een bestand met waypoints hebt dat je in een keer als groep wilt
wijzigen

Laadt het bestand in waypoints. En klik 1 waypoint blauw.

Vervolgens Edit Select all;
vervolgens Edit waypoint properties
Symbool veranderen op gewenst , multicache aanvinken ok.
Na de groep multicaches te hebben opgeslagen kan direct de groep “traditioneel” voorzien
worden van hun categorie naam door eerst de kolom “show waypoints in categorie” op
“traditional” te zetten.
De nieuwe groep kan direct geladen worden in de categorie traditioneel en dezelfde
handelingen uitvoeren als boven.

Noot;
Om twee grote groepen uit dezelfde categorie samen te voegen in 1 bestand, mocht dit nodig
zijn, kan je beter mapsource 2x openen en de geselecteerde waypoints via select all, copieren
en plakken van de ene geopende versie overzetten naar de andere.

Dit in het geval je je eigen landschap met caches zou willen actualiseren t.o.v. geocaching.nl
bijvoorbeeld

Van een Garmin GPS zijn hele categorien ook naar Ozi explorer te laden, maar los daarvan is
de bewerking ook mogelijk in Ozi.

In Ozi Explorer

Sla eerst je waypointbase uit je gps op voor het geval er ook andere waypoints staan die je wilt
bewaren.
Wis je gps waypoint base;
Laadt bijvoorbeeld de groep multicaches naar je gps. (nu staat alleen deze groep in je base)

Gebruik Ozi en laadt een willekeurige map.

Laadt vervolgens via je gps al je waypoints van 1 soort naar Ozi explorer.
Met -alt W- krijg je de waypointlijst; maak 1 waypoint blauw

vervolgens zie je de waypointlijstbalk rechts een S =Select All

↓S

vervolgens klik je op het gele vlakje 1 = Change all properties Selected waypoints

↓1
change waypoint symbol

alle symbolen zijn nu in 1 keer verandert.

GEOCACHING introductie

Het zoeken van een cache met de GPS

Om de onervaren gps gebruiker een steuntje in de rug te geven

gaan we een stukje op weg met de gpsmap 60 in geocachingland
Het Nederlandse geocaching feest begint op www.geocaching.nl

Via Kaart van Nederland

komt men op het stippenlandschap van geocaches
na een klik op de kaart zoomed men in

Men klikt de stip van een cache aan, in dit geval Silent Witnesses
Hiermee komt men op de pagina van de cache.
Het bovenstaande coördinaat N52 01 450 E 005 10 194 is het coördinaat
dat de basislocatie vertegenwoordigd, omdat iedere cache een locatie moet
hebben.
Daarom liggen sommige locaties in de Noordzee.

De aanvang van de cache staat vaak in het verhaal er onder;

Het “blind” downloaden van deze locatiecoördinaat is daarom niet aan te

bevelen.

Tip1;

- print de cache opdracht

- en de logjes met een goede hint en eventueel wat foto’s

Voor moeilijke caches of andere problemen raadpleeg de sites van

bekende cachers zie www.geocacher.nl de foto’s willen nog weleens
uitkomst bieden.
Menig cacher communiceert bij problemen met bekende cachers
 Of de cacheopdracht bevat een mobielnummer.

Op het forum staat onder “cachetechnieken” ook het één en ander

Legio mogelijkheden om er leuke contacten aan over te houden.

Het startpunt is; N 52 01 452 E 005 10 198;

volgens de beschrijving

Invoeren van het startpunt van de cache in de gps

Dit kan op 2 manieren: wat je prettig vindt ?

- nieuw waypoint invoeren in Mapsource en uploaden naar de gpsmap

60
- een nieuw waypoint invoeren in de gps via mark

Via Mapsource;
Edit New Waypoint

Vul in bij de name, discription en position en dan OK

Vervolgens via File / save to / usb gps

of het gps-symbool gebruiken vervolgens Save

Handmatig in de gps invoeren;

mark projecteren enz

Hier is de gpsmap 60cs gebruikt, maar alle functies ,
zijn ook in de Legend en Vista aanwezig zie de tabel boven .

Via de knop “mark” begin met de naam ok scrol

naar beneden voor de coördinaten enter
Zo nu staat het eerste waypoint in de gps

Via de “find” knop op de gps naar waypoints / enter

Silent witnesses

Nvt zwart / vista /legend

Stel je komt uit Rotterdam om in Houten een cache te lopen

dan gaan we via wegen

Aangekomen ; menu “beëindig navigatie”

Omdat het hier een cache te voet betreft, beëindigen we de auto navigatie
via wegen

Invoeren eerste aanwijzing; vanuit waypoint silent witnesses

Een afstand en graden naar het volgende punt;

Dus “find” waypoints / silent witnesses /

menu “projecteer waypoint”

enter vervolgens wordt een nieuw waypoint

gecreëerd in dit geval “27” (wijzig de naam)

waarin onderin staat; vanaf silent wit ;met daaronder van links naar rechts
graden, afstand en rechts km wat te wijzigen is ; scrol enter
stel 124 graden 350 meter
waarmee de coördinaten zich aanpassen

de nieuwe positie wordt;

omdat het hier een puzzeltocht betreft die te voet wordt afgelegd

niet via wegen

via page het koerspijl scherm gebruiken

Tip 2;
Ik heb op het scherm 3 datavelden ingesteld;
-De bestemming
-Afstand tot volgend punt = bestemming
-En miswijzing ; dit geeft de nauwkeurigheid aan dat je met 95% kans op
2x15m van het opgegeven punt zit

tip3; -
-men kan de gps ook plat neerleggen voor enige minuten en kijken of de
nauwkeurigheid verbetert bij een draaiende pijl en wachten tot de richting
constant wordt.

Of men kan uit meerdere richtingen het doel benaderen bij matige
ontvangst en zo een richting vast stellen.
-Dan wel de kaart via page gebruiken en met de cursor de lijn dichtlopen
tot het punt

Punt 3 enz.
stel men komt bij de nieuwe aanwijzing; vindt de oplossing, beëindig
navigatie via menu
dan met mark de nieuwe coördinaten invoeren voor het derde punt

ga naar/ niet via wegen /

en zo tot de laatste coördinaat……………. waar de cache ligt

tip 4
dit punt zou men in plaats van een vlaggetje bij de naam kunnen voorzien
van een schatkistje als symbool
tip 5;

Overzicht maken van alle gevonden caches met “ mijn cache page”van
www.geocaching.nl

/ show all log for caches/ slepen kopieren en plakken in een

worddocument

Via het oprekken van de kolom tussen “de naam” en “visit log”
Ontstaat een ruimte die benut kan worden voor de eindcoordinaten
van de cache, waarbij log’s en cachepage kunnen worden bezocht.

◄-------------------►
Plaats hier de coördinaat
9/21/2004 crystal + stone treasures N 52 08 ...E 005 [visit log]
enz
9/19/2004 Belle [visit log]
9/14/2004 poppetje [visit log]
9/12/2004 Marker 1 [visit log]
9/12/2004 De Collectieve Cache [visit log]
9/12/2004 golfbaan [visit log]
9/10/2004 Silent Witnesses [visit log]
8/30/2004 "De Supermarkt" [visit log]
8/30/2004 "Take a Score" [visit log]
8/22/2004 What to say [visit log]
8/22/2004 Eva's Trek [visit log]
Keuzes maken met pagina’s en datavelden
d.w.z. aanpassen van de gps schermen en informatie aan het type trip dat
gemaakt wordt.

Experimenteren is aan te bevelen.

Behoeftes en praktijk kunnen verschillen.

In demomodus;

Hoofdmenu/instellen/systeem gps demo modus;

Navigatie opdracht; Waypoint ga naar via wegen;

trip volgt route met navigatieaanwizingen

 enz… gewoon uitproberen.

of
bestaande route uit routes / enter / navigeer
zet demomodus aan enter
kies; niet via wegen.

enter navigeer

Om datavelden te bekijken in het geval men van de koers of route af is, is het mogelijk om
via het satelliet scherm menu de positie buiten de route te kiezen en te zien wat voor effect
bepaalde wijzigingen op datavelden te weeg brengen. Om zo de gewenste keuze voor het
type dataveld te maken.
Een navigatie opdracht begint altijd vanuit de laatst bekende positie voor de gps.
Wilt u een route op het eerste waypoint laten beginnen , wijs dat eerste waypoint dan aan als
de nieuwe positie bij satelliet / menu / nieuwe positie.
 gebruik kaart

Na het gebruik van de gps in demo modus en verre van de bestaande positie zal de gps
na power off en weer aan gewoon de actuele positie weer vinden middels satelliet ontvangst.
Deze instellingen handmatig herstellen is niet nodig.
Wel dienen navigatie opdrachten te worden beëindigd vanuit menu en pagina’s en datavelden
te worden terug veranderd indien gewenst.

Scherm en dataveld voorbeelden

bewaren
Na zelf aan de slag geweest te zijn met deze materie wilt u mogelijk uw favoriete scherm met
instellingen net zo afdrukken als in deze voorbeelden;
G7towin; gps / commands / get & show display Bitmap

vervolgens gps / copy bitmap to clipboard.

vervolgens plakken in word.

Noot: off topic.

Nroute
Simuleren van routes op de pc of laptop kan ook met Nroute
Gratis te downloaden van www.garmin.com
Met set new location en simulate a gps
Pagina instellingen; hoofdmenu / instellen / pagina’s

Standaard is; alle mogelijkheden; 20 opties

via menu zijn de standaard instellingen te herstellen.

Met wis alles, als uitgangspunt, kan men de gewenste pagina’s opbouwen;

alfabetisch

Ter illustratie het Overzicht van alle pagina’s;

Satelliet tripcomputer kaart

kompas hoogtemeter agenda
calculator opp berekening recent gevonden punten

routes snelweg stopwatch

tracks vis & jaag calculator wekker

zoek zon en maan actieve route

afslagen overzicht
Actieve route en afslagen pagina zijn alleen zichtbaar te maken als er een route
actief is die via wegen loopt.

paginavolgorde d.m.v -de keuzes in de gewenste volgde te doen.

- Of verplaatsen, invoegen en verwijderen;

enter enter

met rocker enter

Pagina’s die niet worden opgenomen in deze lijst komen in het hoofdmenu en
zijn vandaar uit bereikbaar.

De hoofd menupagina De hoofd menupagina

alles gewist alle opties als pagina gebruikt

uitzondering;
actieve route, afslagenoverzicht, opp berekening, recent gevonden punten en
zoek komen niet met een symbool in het hoofdmenu en zijn alleen als pagina te
gebruiken indien zo benoemd.

via instellen / paginavolgorde / menu zijn de standaard instellingen te

herstellen
Enkele
praktische
Voorbeelden;

- ter land
- te water
- in de in lucht

Ter Land
Enkel het gebruik over de weg (volg wegen)

Kaart city select of metroguide

Auto / motor rit naar een bepaald adres

Satelliet kaart + navigatieaanwijzingen tonen

en/of

afslagenoverzicht route overzicht

 en/of

het tripcomputer scherm kan behalve meetgegevens voorzien worden van

richtinggevende informatie; naar koers, koersfout en wijzer en dergelijke.

De tripcomputer behoeft reset bij iedere nieuwe trip.

De data gaan dan verloren.

Noot
Trip gegevens zijn afgeleiden van snelheid, tijd, afstand, hoogte enz.
Het downloaden uit de GPS van afgeleide gegevens naar Mapsource zoals
ETA enz is niet mogelijk.
De track en waypoint properties kunnen wel worden gesaved.
Verder is het niet mogelijk vanuit “waypoints” de waypoints opnieuw te
sorteren
op bijvoorbeeld hoogte.
Hiervoor zijn specialistische programma’s per tak van sport in de handel.
Bijvoorbeeld rally software, golf cource management enz.
 Enkel het gebruik zonder wegen

zoals wandelingen in bossen, heide en duinen .

geocachen, atb ,

route of tracks niet via wegen

kompasscherm kaart

incl navigatieaanwijzingen

het weer
Positiebepaling verbeteren bij o.a. geocaching
Verklein de afstand tot het volgende waypoint vanuit verschillende punten
rekening houdend met de
miswijzing ; de nauwkeurigheid binnen een straal van, 15m in dit geval.
kalibratie van het kompas vergroot de nauwkeurigheid van de peilingwijzer
Locatie als leidraad voor de cache coördinaten
de kaart om via het dichtlopen van de lijn de cache te vinden met behulp
van de wijzer en locatie.
Overzoomen van de kaart kan daarbij helpen.

bij miswijzing boven 5 meter kan het helpen de gps horizontaal neer te
leggen en de gps de tijd geven de miswijzing te verkleinen.
Functionaliteit van de agenda is - voor gevonden caches - zeer beperkt.
Waypoints kunnen op datum niet geladen of ontladen worden in en uit de
agenda.
Hecht men waarde aan datum / tijd voor het vinden van een cache dan
bestaat de mogelijkheid om op moment van vinden het waypoint van de
cache opnieuw te markeren waarmee bij notitie automatisch datum en tijd
komt.

Andere mogelijkheid is “mijn caches”

van www.geocaching.nl regelmatig te kopiëren en een kolom op te rekken
en deze voorzien de eindcoördinaat om zo bijvoorbeeld de statistieken bij te
houden.
Tevens heeft men dan een links naar de cache pagina en het eigen
commentaar.
hardlopen parcours
trainen
(los van de vraag om men het persoonlijk handig vindt om met de gps te rennen.)

tijd bewogen en stilstand

kompas stopwatch

stopwatch data zijn afgeleiden en kunnen niet als zodanig door mapsource
producten worden ontladen.
evt kaart

misschien wel alleen de kaart

Berg klimmen, wandelen, ATB enz
Garmin Topo kaart zoals Duitsland zijn vanaf hoogtes van 1500m niet meer bruikbaar
wegens gebrek aan detail over paden . de Gps is dan te gebruiken met papieren LVA of
Alpenvereinkarten bijvoorbeeld.
Eventueel zijn wel tracks en routes te gebruiken die vooraf geladen worden.
POI laten zich wel evenals afstanden met de topo’s beter oriënteren.
De gps met kaart is weer goed bruikbaar als de route ook op de papierenkaart staat
Met vermelding van waypoints.

en de locatie t.ov. de kaart

dataopties; afstand, behouden snelheid, eta, ete, Glijhoek (basejumpen) hoogte,
koers, locatie, miswijzing, peiling, positie (lat/lon) snelhei, tijd, waypoint, wijzer,zon

alleen de kaart ? of
data opties;barometer, daling, hoogte, luchtdruk, stijging, vert.snelheid,

satellietscherm
menu

3d voor hoogte vereist.

Vissen
In combinatie met land of water pagina instellingen bijvoorbeeld

Vis & jaag calculator agenda de wekker

Te Water
Behalve de plannen van routes is met het varen, waar rekening gehouden
moet worden met vaargeulen, de plaats van de tonnen belangrijk.
Het programma WaypointGPS komt meerdere malen per jaar in samenwerking
met Rijks Waterstaat met een geupdate lijst van ongeveer 6000 tonnen.

Gps instellen op de specifieke water-toepassingen

- garmin waterkaarten laden is een optie, maar met city select kom je zeker
ook een heel eind met de kust, havens en binnenwateren

plaats op weg uit

trackinstellingen; aantal punten, peiling of koers, tracklog aan en instellen
gevarenzones instellen evt met alarm
waypoints tonnen ?

via waypoints

systeem / interface / garmin dgps; grondstations langs het water waarmee de nauwkeurig
toeneemt tot op de meter

hoofdmenu/maritiem
diepte bij hoofdmenu/instellen/eenheden

voorliggende koers
dataopties; afstand; tot bestemming, tot volgende, teller
snelheid: behouden, watersnelheid, bew.gemidd., max., totaal gemidd.,
diepte, koers, peiling, tijd, tripgegevens, locatie of positie in lat/lon,
watertemperatuur, waypoint, wijzer, zonsondergang.
En nog enkele tripvarianten die op het water bruikbaar zijn.

Voor een sloepentocht door de Amsterdamse grachten of over een rivier o.i.d. is
de kaart van city select prima;
Watersnelheid en diepte kunnen worden gemeten met de aansluiting van extra
randapparatuur aan de seriële uitgang

Route niet via wegen

de kaart biedt mogelijkheden om mooie p.o.i. visueel te maken

inclusief navigatieaanwijzingen indien ingesteld.

Op (de bredere binnen) wateren kan met het snelwegscherm op de grafische
weergave van de actieve route worden gestuurd.
De geplande route is het midden van het scherm en de afgelegde weg kan
zich links of rechts van het midden bevinden, waardoor zichtbaar is , als de
afgelegde weg links van het midden is bijvoorbeeld dat dan naar rechts
gestuurd moet worden om op geplande route te komen en visa versa.

Optie 3 of 4 datavelden (3 locatie / positie / bestemming)

1x,2x,4x,8x,16x schaal “in” toets hoger ,”out” toets lager

de roze lijn geeft al aan dat straks naar links gestuurd moet worden

Route aanhouden ; weg in het midden houden.

Zodra men afwijkt van de route gaat de behouden snelheid d.w.z. de snelheid
waarmee de bestemming wordt genaderd omlaag.
Is de richting en de peiling gelijk dan is de gewone (grond) snelheid gelijk aan
de behouden snelheid.
Vaak wil je bij een boottocht wel weten wat de geschatte aankomsttijd is.; ETA
Het snelwegscherm heeft meer overzicht op de route dan het kompasscherm

en de tripcomputer

Varen op een gracht is wat anders als op open water met een (zeil) boot met drift en tegen
wind

meer
Dataopties; afstand tot volgende waypoint, behouden snelheid, diepte, draai, koersfout, naar
koers, peiling, voorliggende koers, watersnelheid, watertemperatuur, waypoint bij
bestemming, locatie, positie

Voorbeelden van

Combinaties van datavelden en pagina’s

die elkaar aanvullen
Kaart kompas snelweg
Kaart; De zwarte driehoek is onze positie. De data geven aan dat we 1,88 km van de
route afzitten en draai en wijzer geven aan om de goede richting in te gaan we 38 graden
(naar rechts) moeten.

Op het kompas scherm geeft de koerswijzer middels de gebroken pijl en afwijking naar
rechts en de lagere behouden snelheid dan de snelheid aan dat we van koers zijn. Links
Sturen op deze data brengt ons weer op koers.

Snelweg in combinatie “naar koers” geeft aan dat we 49 graden moeten bijsturen om
terug op de route te komen.

bij waypoint m3 is een gevarenzone ingesteld met alarm omdat we daar tussen 2 wrakken doorvaren
bijvoorbeeld
zon en maanstand
andere instellingen
In de Lucht

Hierbij moet gedacht worden aan de kleine “vliegerij” waar niet direct de
Jeppesen gegevens nodig zijn
(De 60 serie heeft geen mogelijkheid Jeppesengegevens te laden gps III pilot, 96, 196 enz wel; info over startbanen, aanvliegroutes,
automatische landingsbegeleiding enz)

Zweefvliegen, ballonvaart, hang gliden, paragliden enz…

…… (meenemen op een lijnvlucht tijdens vakantie of
zakenreis)
Gebruik op lijnvluchten wordt door een aantal maatschappijen toegestaan bij verzoek aan het
cabinepersoneel.

Voor de vlucht
-wordt de route gepland en in de gps gezet, evenals
-coördinaten van vliegvelden cq landingsplekken langs de route voor het geval
de route moet worden afgebroken en
-eventueel NO-GO waypoints gemaakt welke met gevarenzones kunnen
worden ingesteld.
-kompas en hoogtemeter gekalibreerd
-trackfunctie, trackup enz ingesteld
(-batterijen gecheckt)

Variabele Gegevens die onderweg van belang zijn en als data veld instelbaar;
- positie
- hoogte t.o.v. zeeniveau
- afstand tot bestemming
- snelheid (grond )
- behouden snelheid (vmg velocity made good)
- verticale snelheid
- glijhoek (tot bestemming)
- barometer

behouden snelheid; vmg = de snelheid waarmee het doel genaderd wordt zonder
direct op het doel af te sturen
als de behouden snelheid gelijk is aan de snelheid zit men op koers;
zie beneden het linker kompas scherm ; snelheid 80 en behouden snelheid 80 en de peilingwijzer recht vooruit
De glijhoek is de hoek tussen de afstand vooruit en de afstand gedaald
De glijhoek naar bestemming is de hoek tussen de afstand naar de bestemming
vanaf positie en de hoogte van dat waypoint;

indruk van het glijgetal; …../1

bij zweefvliegen; een gemiddeld zweefvliegtuig heeft al gauw een glijgetal van
30, d.w.z. dat voor iedere meter dalen 30 meter vooruit komt. Vanaf 2 km hoogte
zul je dus 60km verderop landen.
Nog een illustratie uit de praktijk om een indruk te geven van het glijgetal
“Als je uitgaat van een kist die maximaal 250 km/h (werkelijke snelheid) mag
vliegen en met geopende kleppen een glijgetal overhoudt van 1;4 dan is voor
elke km afdaling 1 minuut nodig”.

Praktisch gebruik;
Bij het inzetten van een landing bijvoorbeeld ga je uit van een denkbeeldige
schuine lijn van de positie in de lucht naar het bestemmingswaypoint.
Als de glijhoek toeneemt dan kom je relatief gezien boven deze denkbeeldige
lijn naar de bestemming. Het glijpad.
Wordt de glijhoek kleiner dan daal je te snel en kom je onder deze denkbeeldige
lijn uit en ga je zeker je bestemming niet halen omdat je te vroeg bij de grond
bent.

Van te voren moet je dus je glijgetal naar bestemming weten uitgaande van de
positie en hoogte dat de landing wordt ingezet en dat gebruik je als richt getal.
Vliegtuig boordcomputers bijvoorbeeld houden voortdurend het optimale
glijgetal bij waarmee de gps gegevens kunnen worden vergeleken.
Bijvoorbeeld;
Een positie op 10km hoogte boven de Noorse Zee heeft t.o.v. Schiphol een
glijgetal van 733;1 wil men dit glijpad zo aanhouden dan stuurt men zowel met
het actuele als het glijtal tot bestemming op 733

binnenlandse vlucht langs het glijpad

vliegen met 70km/u van 1000m hoogte afstand 90km

glijgetal loopt vanaf 13 terug naar 0 en de verticale snelheid tot bestemming
neemt toe
Om het glijgetal naar bestemming te beïnvloeden is het handig te weten wat het
actuele glijgetal is;
Is het actuele glijgetal hoger dan het glijgetal naar bestemming dan zal je iets
snelller moeten dalen – of rondcirkelen met een parachute bijvoorbeeld - om
goed uit te komen
en is het actuele glijgetal lager dan het glijgetal naar de bestemming dan weet je
zeker dat je er niet gaat komen, tenzij je met je “vliegtuig” in staat bent om
verder omhoog te komen, te klimmen zodat actuele glijgetal en glijgetal naar
bestemming weer gelijk komen op het gewenste nivo.

hoogte (in km) x glijgetal= afstand in km

voor meer informatie zie deze site;
http://home.wanadoo.nl/dirk.corporaal/vvo-2/vvo-
2_bestanden/OVERLANDTHEORIE2.4.htm

Vergelijkbare functies zijn

verticale snelheid en
verticale snelheid naar bestemming in relatie tot horizontale (voorwaartse)
snelheid

Als de voorwaartse snelheid toeneemt terwijl je op het glijpad zit, zullen ook de
verticale snelheid en de verticale snelheid tot de bestemming toenemen.
Remmen met de flappen van een vliegtuig heeft tot doel dit te corrigeren.

Als de verticale snelheid hoger is dan de verticale snelheid naar bestemming;

dan daal je harder dan de bedoeling is en dan haal je ook de bestemming niet.

Hoogte, positie en snelheid zijn mede van invloed op welke getallen voor
verticale snelheid men hier dient te gebruiken om goed op de plek van
bestemming aan te komen.
Voor het juiste gebruik van het glijgetal en verticale snelheid bij een toepassing, dient
men zich door deskundigen in de discipline goed te laten voorlichten.
Voorbeeld springhoogte 3000m naar vliegveld Teuge bijvoorbeeld

Afhankelijk van waar je graag op stuurt en de tijd hebt om te zien;

Het gebruik van de gps bij het parachutespringen of vergelijkbare vliegkunsten
is vaak een combinatie van visuele waarneming en controle van de gps om de
ideale glijhoek te vinden. Men beschikt immers over minder instrumenten dan
een volledig geoutilleerd vliegtuig dat voortdurend het ideale glijgetal berekent;
veel aandacht is nodig voor de waarneming van de omgeving en de sturing
daarop. Het gebruik van de gps werkt dan als volgt in combinatie met het
visualiseren van de glijhoek; je kijkt ver vooruit naar een punt op de grond.
Als je dit punt ziet stijgen, terwijl je verder vliegt, dan betekent dit dat je ervoor
zal landen.
Neem een punt dat dichter bij je ligt. Als je dat ziet zakken, dan zal je er voorbij
vliegen. Ergens tussenin is een punt dat zo goed als niet beweegt ; dit punt moet
je hebben.
Als je blijft vliegen zoals je doet tijdens deze waarneming dan je normaal
gesproken daar landen.
Werkend met de gegeven glijgetallen kan de gps de vliegkunsten ondersteunen.

Bron; http://www.valschermsport.be/documenten/downloads/naslag_canopycontrole.pdf
De hoogtemeting in de 60cs is een barometrische hoogte, vandaar dat de
hoogtemeter en barometer in de 60cs gekoppeld zijn. De 60c berekent op basis
van satelliet gegevens.
De standaard luchtdruk op zeeniveau is 1013, 25 hectopascal
Op 5500 meter hoogte is dit de helft ca 500 hp en op 10km 250hp.
Middels het kalibreren met een bekende (gps) hoogte kan geijkt worden.
( www.3w.nl/hoogtetool/hoogte.php ) op basis van postcode
De gps-hoogte d.w.z. de kruismeting met de satellieten is eenmalig af te lezen in
Menu bij het satellietscherm.
Dit is een denkbeeldige hoogte van het berekende aardoppervlak. Hoe meer
satellieten hoe nauwkeuriger de hoogte meting . Meet daarom meerdere malen.

via een meting met 6 satellieten 3m en met

postcodesite 2,3m is dus redelijk nauwkeurig te noemen.
In principe werkt de barometrische hoogtemeting nauwkeuriger, maar door
schommelingen in de luchtdruk moet de barometrische hoogtemeting geijkt
worden met een bekende hoogte en dat kan de gps hoogte zijn uit het
satellietmenu.

hoogtemeter auto-kalibratie aan .

Hoofdmenu / instellen / hoogtemeter
-peilingwijzer of koerswijzer

Ook de wind is van in vloed en als men recht op koers wil blijven kan men
werken met snelheid en behouden snelheid.,
Vele opties afhankelijk van wensen en toepassing.

op koers van koers voorbij gevlogen

pijl + 80 / 80 afwijking koerswijzer wijzer loodrecht op richting

-locatie (alleen bij 3 velden)

Op een lijnvlucht met drukcabine is de hoogte op basis van de luchtdruk niet

correct en is men aangewezen op de gps hoogte.
Een keuze kan zijn het gebruik van de snelweg -pagina in plaats van kaart en
kompas waarbij de middenlijn bij de pointer de aan te houden koers is.
De 3 of 4 datavelden opteren zowel lucht als trip gegevens.;
afstand, snelheid, draai, eta, ete, glijhoek, hoogte, koers, peiling, tijd, trip,
verticaal, waypoint, wijzer, zonsondergang, opkomst, in vele varianten

In het 3e veld ook locatie (geselecteerd) positie (lat/lon) of bestemming

bijvoorbeeld als de gps naast de gewone kaart wordt

gebruikt en maar 1 pagina op de gps gewenst is.

Waypoints van vliegvelden langs of op de route zijn zichtbaar in het

snelwegscherm.

Afhankelijk van het soort vliegen, de lengte van vlucht, aandacht en hulp van
een passagier maken dat er grote variatie is in de mogelijkheden, maar
efficiëntie, veiligheid en gemak zijn te verhogen als bewust gekozen wordt voor
de noodzakelijke pagina’s en datavelden en de andere weg te laten.
Men kan ook werken met routes en tracks om de veiligheid te bewaken met “no
go gebieden.

paars geplande route geel tracks

CTR / no go zones opgeslagen in mapsource en tijdens het vliegen op de kaart afgebeeld als
routes om zo de eigen veiligheid te bewaken. Hier rond vliegveld Schaerbeek Belgie.
Bron; http://users.pandora.be/mark.vanstraelen/toebehoren/Navigatie.htm

Noot:
Om een gps te kunnen gebruiken voor wedstrijden en OLC is hoogteregistratie
in het tracklog van belang en voldoende trackpunten. De 60 registreert hoogte en
heeft 10.000 trackpunt ter beschikking.
De tracklog gegevens zijn zichtbaar te maken mapsource Track properties

en
de in de gps verzamelde vluchtgegevens kunnen worden gebruikt
via g7towin in programma’s als Seeyou en Maxpunkte

De mogelijkheden van het programma geeft de vlieger voor de

vlucht de mogelijkheid opdrachten te plannen, keerpunten te
beheren en alles te versturen naar de cockpit instrumenten of
een Pocket PC.

Na de vlucht, geeft het de vlieger de mogelijkheid of de vlucht

vanuit de cockpit op de laptop of PC te krijgen, de vlucht te
bekijken met 3D kaarten, luchtverkeersgebieden en de details
van de vlucht te verkennen door middel van uitgebreide
statestieken.

Version 2.7 brengt

Her-ontwikkelde Mobile Wizard, welke robuuster is geworden en
meer fuctionaliteiten heeft gekregen. Verbeterde 3D schermen
met nu naast zweefvliegtuigen ook parapents en hanggliders.

Luchtruim structuur 2004

Nieuwe luchtruimstructuur voor 2004 nu beschikbaar. Deze is
gratis down te loaden vanaf de download pagina.

ICAO en andere kaarten van Duitsland en Zwitserland kun nu

ook worden beteld.

How to submit a flight to the OLC;

http://midtoad.homelinux.org/midwinter.ca/OLC/HowTo_GPS_OLC.htm

Of

MAXPUNKTE;
http://people.freenet.de/streckenflug/olc.html

http://www.compegps.com/new/main.php?flash=1
Ozi 3D waaruit de 60 gegevens geladen zijn met een gescande IGN kaart, de
Franse topografische dienst
Nroute
De Laptop als autorouting navigatie met de Garmin gps als basis
(werkt ook met metroguide en No map)
(gratis downloaden van www.garmin.com )

Nroute is een zelfstandig programma dat gebruik maakt no map / metroguide of city select

Navigeren via;
1. go to coordinaat; VIEW / Go to Position
2. Route ; To enz waypoint adress enz
3. route maken ;Edit / New saved Route
4. Importeren; file import andere bestaande mapsource routes

Vooraf simuleren van de route op de laptop of pc

Aanvang opstart; we gebruiken no map in mijn geval omdat het een route in het bos is
Ga op het waypoint staan waar je wilt beginnen;;

In mijn geval groeneveld

Rechtermuisklik set new location en dit wordt groeneveld

Route rechtermuisklik Activate Route (op de blauwe route)

Vervolgens ; utilities / simulate a gps; en gaat van start

(STOPPEN; Balk Route / stop route

(STOPPEN; Balk Route / stop route
Return to start route; balk route
ENZ ENZ

Bekijk de plek in Nederland vanuit de lucht;

Zet wel je antivirus en internet security uit anders werkt hij niet.

www.vanuitdelucht.nl regio/ regio

Ga naar Gemeenten ;
kies de gemeente waar de coördinaten liggen;
bijvoorbeeld de Bilt en klik op “vlieg naar het stadhuis”
druk onderaan op flightpanel rechts zie je bij location een x en y coördinaat die staan in
dutch grid als je je gps op dutch grid zet en je vult je coordinaten in bij x en y dan
verschuift
de kaart naar je coordinaat ,

deze is dan in het midden van de kaart zichtbaar tot op +/- 700 meter hoogte.
Iets om even bij stil te staan
Oeps ! de gps doet het niet meer
(onderweg)
(deze informatie vindt u op www.hiking-site.nl )
hier alvast een indruk wat handig is om kennis van te hebben mocht u onverhoopt zonder de
hulp van de gps moeten navigeren.
Het verdient daarom aanbeveling naast het kunnen gebruiken van de gps ook deze
vaardigheden te beheersen.
Verder draagt deze kennis bij tot het beter begrijpen van een gps.

Veiligsheidsmaatregelen

Neem altijd extra batterijen /accu’s en eventueel een kaart en kompas mee van het gebied
waarin u met de gps navigeert . Zorg dat uw mobiele telefoon opgeladen is voor aanvang
van een tripje.

Markeer altijd uw vertrekpunt zoals de parkeerplaats van uw auto alvorens u de

navigatietrip of cache begint.. Geef dit punt ook bewust de naam vertrekpunt of parkeerplaats
met name als u meerdere malen markeert en reeds waypoints in uw database hebt staan.

Kijk op de (gps)kaart waar u zich bevindt ten opzichte van het noorden.
Mocht de gps niet meer werken dan kunt u andere hulpmiddelen gebruiken op terug te
navigeren.
Hoe je GPS positie lokaliseren op de kaart?
Het makkelijst is om een NGI kaart te gebruiken die "GPS compatibel" is. Dit betekent o.a.
dat WGS84 gebruikt wordt, wat het default systeem van je GPS is.

• controleer dus als eerste of je GPS en kaart hetzelfde systeem gebruiken.

Met kaarten die een 1km grid hebben, is het makkelijkst om het UTM kilometer coördinaten
formaat te gebruiken (Universal Transverse Mercator).

Indien je GPS, in UTM formaat, X = 0398 475 en Y= 5354 587 aangeeft, waar ben je dan op
de kaart? Je moet enkel het vierkant vinden met verticale zijden 0398 en 0399, en met
horizontale zijden 5354 en 5355, en dan de laatste 3 cijfers overbrengen.Je positie is dus 475
meter naar rechts van de lijn 398 en 587 meter boven de lijn 5354.

UTM coördinaten

Met UTM coördinaten, die het meest gebruikt worden, is de waarde van X afgeleid van de
referentie tot het midden van een zone, waarbij de aarde onderverdeeld is in 60 zones met 500
000 als de centrale waarde van elke zone. België, bijvoorbeeld, bevat twee UTM zones (31 en
32, van het westen naar het oosten).
De waarde van Y is afgeleid van de referentie tot de equator in het Noordelijk halfrond and tot
de referentie van de Zuidpool in het Zuidelijk halfrond. In feite is deze waarde de afstand in
meters dat je verwijderd bent van de referentie (de equator of de Zuidpool).
Elk halfrond is onderverdeeld in 10 zones. Deze zones zijn gekend door de letter N tot X in
het Noordelijk halfrond en de letters C tot M in het Zuidelijk halfrond. De UTM coördinaten
zijn enkel van toepassing voor breedtegraden tussen 80°S en 84°N inbegrepen.

RD coördinaten van de stafkaarten 2 opties

1; ned rd grid positieformaat waarbij de datum automatisch gelokt wordt op dutch

2: of dit zelf handmatig instellen met;

positieformaat; user utm grid datum; user

2x enter op user utm grid

deze getallen invoeren.

2x enter op user en deze getallen invoeren;

notaties is als volgt;

user utm grid/ user ned. Rd. Grid beiden zijn exact gelijk.

Scouting en geocachers maken nogal eens gebruik van afdrukken stafkaarten

in combinatie met de gps omdat nederlandse topokaarten nog niet in Garmin formaat te
krijgen zijn .

Stafkaarten in combinatie met de gpsmap 60 op ned. Rd grid vullen het hiaat in detail

van City Select mooi op.

Nooddiensten zoals politie, brandweer en ambulance maken steeds meer gebruik van
gps doch het is niet zeker of een centralist van een meldkamer uw coördinaten begrijpt in N E
notatie.
Doordat kaarten vaak in UTM formaat zijn, is het van belang de gps in dat formaat te kunnen
gebruiken om u positie door te geven in geval van nood.
Het gebruik van een kompas

Het bepalen van de richting

Een kompas werkt volgens het principe dat de naald van het kompas altijd naar het noorden
wijst. Daardoor kun je dus uitrekenen in welke richtig je loopt. Om dat rekenen te
vergemakkelijken hebben bijna alle kompassen een ring die draaibaar is, zodat je kunt aflezen
in welke richting je gaat.

Om een kompas te kunnen gebruiken moet je beschikken over een goede kaart. Deze moet
minimaal de noord-zuid as vermelden, zodat je zelf kunt bepalen waar het noorden op de
kaart wordt aangegeven.

Heb je dit op de kaart gevonden, dan kun je als volgt te werk gaan om je koers te bepalen:

Plaats het kompas op de kaart op een dusdanige wijze dat de lange

kant ervan over de as ligt van positie (1) naar bestemming (2). Let
er hierbij op dat de pijlen op het kompas van positie naar
bestemming wijzen en niet andersom.

Druk nu het kompas stevig op de kaart, terwijl je de ring

ronddraait. Deze draai je net zolang totdat de noord-zuid as van de
ring evenwijdig loopt met de noord-zuid as van de kaart. Ook hier
geldt dat de N of 0 graden die naar het noorden wijst op de ring,
tevens naar het noorden op de kaart moet wijzen.

Neem nu het kompas in de hand en houdt het op oog-hoogte.

Hierbij moet het kompas horizontaal worden gehouden en moeten
de pijlen op de plaat recht vooruit wijzen. Draai nu met je lichaam
rond totdat de pijl van de ring in dezelfde richting wijst als de
naald van het kompas. Het (vaak) rode uiteinde van de naald moet
nu in dezelfde richting wijzen als de N of 0 graden op de ring. De
pijlen op de plaat wijzen nu in de richting waar je naartoe moet
lopen.

Zoek nu in de verte een object waar de pijlen naartoe wijzen en loop er naartoe. Ben je er
aangekomen herhaal dan de voorgaande stappen opnieuw en bepaal opnieuw je richting.
Het bepalen van je positie

Niets is zo vervelend als niet te weten waar je je precies bevindt op de kaart. Mocht dat echter
toch het geval zijn, dan kun je met behulp van je kompas en enkele herkenningspunten in de
omgeving uitrekenen waar je ongeveer bent. Je zult nooit echt precies uit kunnen rekenen
waar je bent, maar afhankelijk van de schaal van je kaart toch met een nauwkeurigheid van
enkele tientallen meters kunnen aantekenen op de kaart waar je staat.

Voor het uitrekenen van je eigen positie kunnen we gebruik maken van twee verschillende
methoden:

• kruismeting (het snijpunt van twee verschillende lijnen)

• driehoeksmeting (de snijpunten van drie lijnen vormen een klein driehoekje)

Kruismeting
Kruismeting is de makkelijkste van de twee, simpelweg omdat het
minder werk en tijd kost. Daarmee is deze methode vaak ook iets
minder nauwkeurig als de driehoeksmeting. Voor een kruismeting
zoek je twee herkenbare (en op de kaart bekende!) objecten in de
omgeving die dusdanig uit elkaar liggen dat de hoek tussen hen
tussen de 45° en de 135° is. Bij een hoek die kleiner of groter is
wordt de methode namelijk minder nauwkeurig.

Bepaal nu eerst de richtingshoek naar het eerste object. Dit doe je

door het kompas op het object te richten en vervolgens de
kompasroos dusdanig rond te draaien totdat het noorden van de
roos precies gelijk staat met het noorden dat je kompasnaald
aanwijst. Leg vervolgens het kompas op de kaart en draai het
kompas net zolang rond totdat de lijnen van de kompasroos
parallel lopen met de lijnen naar het (magnetische) noorden van de
kaart. Nu zorg je ervoor dat je kompashuis of de kompasplaat
tegen het object dat je zojuist hebt gepeild ligt zodat je een rechte
lijn kunt trekken vanaf dat object tot de richting waar je je bevindt.

Nu doe je hetzelfde met het andere object: peilen en hoek meten, hoek overbrengen naar de
kaart en vervolgens een lijn trekken. Je zult zien dat de twee lijnen elkaar ergens snijden: dit
is de plek waar jij je ongeveer bevindt.

Driehoeksmeting
Bij een driehoeksmeting doe je precies hetzelfde als bij de kruismeting, alleen maak je nu
gebruik van drie objecten en dus drie lijnen. Daar waar de lijnen elkaar snijden ontstaat vaak
een heel klein driehoekje, vandaar de naam driehoeksmeting. Jij bevindt je in het midden van
dat driehoekje.
GEEN KOMPAS EN GEEN KAART ; wat dan?

Het horloge als navigatie-instrument

Hoe raar het ook klinkt, het horloge kan makkelijk worden gebruikt om je koers te bepalen.
Voorwaarde is dan echter wel dat de zon schijnt, want daar maak je in dit geval namelijk
gebruik van.

Allereerst moet je zeker weten dat je horloge op tijd loopt. Een uur verschil met de werkelijke
tijd kan namelijk een behoorlijk verschil in koers opleveren.

Deze methode gaat uit van het principe dat de zon altijd hetzelfde verloop vertoont: opkomst
in het oosten, hoogste punt in het zuiden en ondergang in het westen. Door dit vervolgens te
vergelijken met de tijd die je horloge weergeeft kun je dus bepalen waar het zuiden (en dus
ook de andere windstreken) is.

Het werkt als volg:

• Zorg dat je je horloge plat voor je hebt en dat de kleine wijzer naar de zon wijst
• Neem nu precies het middelste punt tussen de kleine wijzer de twaalf op de wijzerplaat (in de
zomer neem je de elf, omdat er dan zomertijd geldt)
• Dit punt geeft je de richting aan naar het zuiden.

Let er op dat deze methode alleen werkt op het noordelijk halfrond van de aarde. Mocht je het
willen toepassen op het zuidelijk halfrond, dan moet je niet de kleine wijzer, maar de plaats
van de twaalf op je wijzerplaat naar de zon richten. Dan geldt dat het middelste punt tussen de
kleine wijzer en de twaalf richting het noorden wijzen.

De sterren als navigatie-hulp

Ook in de nacht kun je navigeren zonder apparatuur. Namelijk door gebruik te maken van de
sterren. Voorwaarde is natuurlijk wel dat het niet al te bewolkt is en je dus een goed zicht hebt
op de sterrenhemel.
Noordelijk halfrond
Wandel je op het noordelijk halfrond, dan
moet je zoeken naar de Grote Beer. Heb je
die gevonden, trek dan een denkbeeldige
lijn tussen de onderste twee sterren en
verleng deze ongeveer 4 tot 5 keer tot je
een grote heldere ster tegenkomt: de
poolster. Door vervolgens dezelfde hoek te
nemen als op de afbeelding is aangegeven,
weet je waar het noorden is.

Zuidelijk halfrond
Op het zuidelijk halfrond maak je gebruik
van het zuiderkruis. Trek een denkbeeldige
lijn door de kruislijn en verleng deze
ongeveer 5 keer. Trek vervolgens een
denkbeeldige lijn vanuit twee heldere
sterren die vlakbij het zuiderkruis staan.
Daar waar de lijnen elkaar kruisen kun je
de richting van het zuiden bepalen zoals op
de afbeelding is weergegeven.
Geen heldere hemel en dus geen sterren zichtbaar;
Alternatieve koersbepalers

Ook de natuur kan je een handje helpen als je wilt weten waar het noorden of het zuiden is.
Deze zijn niet zo nauwkeurig als de andere hulpmiddelen, maar kunnen je in geval van nood
toch van dienst zijn.

Vogelnesten
Veel vogels bouwen hun nesten op een plekje dat niet pal in de wind ligt. Als je dus weet wat
de meest voorkomende windrichting in een gebied is, kun je aan de hand van vogelnestjes
bepalen waar het noorden of het zuiden is.

Bomen met naalden

Omdat deze bomen veel zon willen, zullen zij vaak met hun top richting de zon groeien.

Gekapte bomen of boomstronken

Ligt er een omgekapte boom in de buurt of steekt er nog ergen een boomstronk uit de grond,
dan kun je op de jaarringen zien waar de wind het meest vandaan komt. De jaarringen van
bomen zijn vaak aan een kant dikker dan aan de rest van de stam. Deze dikkere ringen geven
echter niet altijd het noorden aan (je behoort dus te weten uit welke richting de wind in je
wandelgebied meestal komt). De dikkere jaarringen noemen we reactiehout. Reactiehout
word gevormd als een boom langdurig in een richting belast wordt. Dit kan b.v. komen door
de windbelasting in de top van de boom. Om recht te blijven staan gaat de boom als gevolg
van de windbelasting reactiehout vormen. De dikkere ringen geven dus de windrichting aan.

Mos = noorden
Op veel bomen en in valleien groeit mos. Mos houdt niet echt van zon en zal dus vooral
gedijen aan de vochtige kant van een boom of aan de schaduwzijde van een vallei.

Windrichting
In Nederland is de voornaamste windrichting tijdens regenbuien NW. Aan deze kant van de
stam van een boom is dan ook het meest bedekt met groene aanslag (van micro-organismen
en mossen ed.) Zo kun je snel, zei het niet echt nauwkeurig het noorden bepalen.

Zon
Via de zon is het mogelijk te bepalen waar het westen en oosten zijn. Neem hiervoor een stok
van minimaal 75 cm en zet deze rechtop neer en markeer de plaats waar de schaduw van de
stok stopt. Wacht ongeveer een half uur of meer en kijk waar de schaduw van de stok valt. De
denkbeeldige lijn door van het 2e naar het eerste punt loopt van oost naar west. Deze methode
werk goed, maar is alleen geldig overdag. Aan het eind van de middag en in de vroege
ochtend staat de zon namelijk teveel in het oosten of westen.

Dieren
Dieren vluchten in de richting van het licht en dat is in de regel naar het oosten.
Het internet als bron van inspiratie
Disclaimer; Het functieoverzicht en al haar bijlagen zijn bedoeld om
kennis betreffende de gps hobby te delen . Daarbij hoort ook de werking
van het downloaden. Het downloaden en gebruiken van illegaal verkregen
software is voor ieders eigen verantwoordelijkheid. De intentie van het
functieoverzicht is niet het aansporen tot het schenden van de rechten van
anderen maar slechts een indruk te geven wat er zoal bruikbaar is bij uw
gps hobby. Het gebruik dient in overeenstemming te zijn met de rechten
van anderen.

www.gpsinformation.net

Looking for GPS at a Discoun

reviews FAQs geography tutorial instructions info PDA other

Links: general | hardware | software |3rd party software|accessories | vendors

In Oziexplorer kunt u (zelf) gescande
kaarten gebruiken; een indruk

Bron; http://www.duken.nl/content/view/10/29/

Emule kun je het beste downloaden op www.emule-project.net dan heb je

de laatste versie. Je hoeft alleen maar het installer.zip bestand te
downloaden.
Als je het geinstalleerd hebt moet je je tcp poort op 10001 zetten en je udp
poort op bv 10003 hierdoor haal je veel grotere snelheden dan de standaard
poorten. Met emule begint de download niet meteen als je een bv
muziekbestand hebt aangeklikt, het programma zoekt eerst een aantal
users die kunnen sharen. Eenmaal begonnen gaat het dan ook goed door.
Dus als je op het begin moet waiten is dit niet erg, je moet ff geduld hebben,
maar wel je poorten veranderen.

Downloaden met emule.

Emule is eigenlijk een soort van kazaa. Hier vind je wel hele programmas films en spellen. Is
gebruiksvriendelijk maar werkt helaas ook soms traag.

Stap 1 – Downloaden & Installeren.

eMule kan je hier downloaden. Je kan kiezen tussen de “installer” en de “binaries”. Het
makkelijkste is om voor de installer te kiezen. Ik raad je aan om tijdens de installatie als taal
Engels te kiezen. Ten eerste omdat de nederlandse versie slecht vertaald is, ten tweede omdat
de foutmeldingen er anders heel merkwaardig uit zien, en ten derde omdat ik in deze FAQ de
engelse termen gebruik.

Stap 2 – Instellingen
Als eMule gestart is, klik je op “preferences”. Ik bespreek hier alleen de belangrijkste
instellingen, de rest kan je verderop in de FAQ vinden.

General
Hier kan je de taal uitkiezen, en je nick invullen. Je hoeft niet te registreren oid, en je mag zelf
kiezen welke nick je wilt hebben (ook als hij al bezet is).

Connection
Het belangrijkste is dat de “Connection” instellingen goed staan. Voor de eerste keer is het
handig om hier de wizard voor te gebruiken, later kan je de instellingen altijd nog aanpassen.

Operating system
Kies hier welke versie van windows je gebruikt

Concurrent downloads
Dit heeft niets te maken met het aantal bestanden wat je tegelijkertijd kan downloaden, maar
het maximaal aantal sources per bestand. Als je denkt dat je veel bestanden tegelijk gaat
downloaden, is het verstandig om dit op 16+ te zetten. Let wel op dat je dan wel een goeie
(snelle) verbinding moet hebben.

Connection type
Kies hier wat voor verbinding je hebt. Als jou verbinding niet in het lijstje staat, kan je het zelf
invullen. Let wel op het verschil tussen kBits/sec en kBytes/sec. De meeste verbindingen
worden weergegeven in kBits/sec, en 1 kByte is 8 kBits.
Directories
Hier kan je kiezen in welke directory je bestanden worden gedownload, waar je tijdelijke
bestanden worden opgeslagen, en welke mappen je wilt delen met andere eMule gebruikers.
Het is praktisch om voor de “Incoming files” en “Temporary files” een andere directory te
nemen, zodat je niet per ongeluk je temp files weggooit oid.

Stap 3 – Servers

Een server is nodig om te kunnen verbinden met het netwerk, en om je zoekopdrachten uit te
voeren. Er word niet standaard een serverlijst meegeleverd, dus je moet er zelf 1tje zoeken. Er
zijn veel verschillende sites met serverlijsten, maar om mee te beginnen is dit wel een goede:
http://ed2kmet.x24hr.com/pl/slist.pl?download/server-max.met

Kopieer deze url in het bovenstaande boxje (te vinden op het tabblad “server”), en druk op
update.

Stap 4 – Verbinden

Als je klaar bent met de instellingen, moet je verbinding maken met een server door op het

bliksempje te drukken.
Als alles goed gaat, zal de onderste balk er ongeveer zo uit zien, en kan je beginnen met
zoeken/downloaden!

Vervolgens servers downloaden “benutze Realtime servers” en kiezen

voor “type” any en bij “method” server bij SEARCH

Vul Ozi bij name en druk op start ; afhankelijk van het aantal aangesloten
computers ontstaat het volgende beeld;
Bij “transfers” is te zien hoe het ermee staat
NASA- in Ozi importeren

http://216.218.220.254/eng/nasa.html
Zelf kaarten maken en importeren in
de 60 serie;

http://plrecgps.pp.org.pl/bin/view/GPS/UserMaps;
How to create your own maps and upload them to your GPS receiver -- The easy way

http://www.gpsmap.net/Whatnot.html
Tips, Hints, Explanations, or Whatnot......

Zelf Kaarten Maken van de bruine beren

en laden in de Etrex serie;
Hieronder een pdf file dat ook te verkrijgen is
via een mail aan de bruine beren vanaf
http://145.53.24.230/links.html

ZKMhandleidingV1.1.zip

De engelse bron; KEEN PEOPLE

Custom Garmin Map Tutorial

http://www.keenpeople.com/index.php?option=articles&task=viewarticle&artid=4&Itemid=3